ÇOCUĞUN DİL GELİŞİMİNDE SORU SORMANIN ÖNEMİ
Çocuklar belirli kelimeleri ve harfleri söylemeye başladıklarında ardı ardına sorular sormaya başlıyorlar. Bazen yanıtını alana dek defalarca aynı soruyu sormaları, ebeveynlerin durumdan sıkılmasına ve onları dinlememelerine neden oluyor. Ancak çocuklar soru sormayı ve cevap almayı oyun gibi görürler. Yanıtını bildikleri halde sordukları sorulara yanıt verilmediğinde dil gelişimleri olumsuz etkilenebilir.
Çocuklar doğaları gereği meraklıdır ve soru sormak isterler. Elbette 2 yaşındaki bir çocukla 5 yaşındaki çocuğun sorduğu sorular farklılık gösterir ancak yaşı ne olursa olsun sorduğu sorular çocuğun bilişsel ve dilsel gelişimi için önemlidir. Çocuğun sorduğu sorulara cevap verilmesi iletişim becerilerini geliştirebilmesi için önem taşıyor.
ÇOCUKLARIN SORDUĞU SORULAR DİL VE KAVRAM GELİŞİMİNİ DESTEKLİYOR
''Bu ne? Bu kim? Anne, araba nerede?'' ve devamında gelen farklı sorular, dil ve kavram gelişimini destekleyen çok önemli kalıplardır. Çocuğa yetişkin tarafından gelen sorular, çocuğun kendine sorduğu sorular ve çocuğun ihtiyaçlarını gidermek için ebeveynlerine sorduğu sorular dil gelişiminde oldukça önemlidir. Yetişkinin çocuğa yöneltmiş olduğu sorular çocuğun düşünmesi için kıymetli bir fırsattır.
Çocuğun sorulara verdiği yanıtlarla, dil becerileri ile düşünce birleşmiş olur. Sorulan sorular karşısında, çocuk yumuşak bir ses tonu ve göz temasının korunduğu iyi niyetli bir baskı hissettiğinde, soruyu anlıyor ve yanıtlamaya gayret ediyorsa bu alıcı dil becerileri hakkında ebeveynlerine bilgi verir. Yanıtlama her zaman sözel dil ile olmayabilir. Yanıtı sadece başını sallayarak da verebilir. Sözel yanıt almak için anne soruyu tekrarlayabilir. Bu tekrarlamalar ile çocuk soru biçimlerini kavramaya başlar ve o da sorular sormaya başlar.
ÇOCUKLAR NEDEN ÇOK SORU SORAR?
Çocuk soru sormayı ve karşılığında yanıt almayı oyun gibi görür ve sevdiği için oynamak ister. Sorduğu soruların yanıtını zaten biliyor diye soruları işlevsiz bulmak ya da duymazdan gelmek dil gelişimine hizmet etmez. Çocuk soru sorma işinden zevk alır ve aynı zamanda bilişsel oalrak yenilenir. Bildiği şeylerin doğruluğunu kabul ettiğinizi duymak ister. ''Teyzem gelecek mi, anne teyzem gelecek mi?'' gibi sorular teyze istenen biriyse yanıt olumlu olduğunda devamı gelmeyebilir. Olumsuz olan yanıtlarda çocuk gelen cevaptan doyum sağlayana kadar tekrarlayabilir. Bu tarz, çocuğun soyut düşüncesinin gelişmesi ve konuşmaya teşvik etmesi açısından önemlidir.
Çocuk yanıtını bilmediği bir soruyu da size yönlendiriyor olabilir. Sorularının yanıtlanmasını isterler, bu nedenle sorarken ya da sormadan önce ebeveynlerinin anlayacağı şekilde sorusunu şekillendirir. Bu şekillendirme ise uygun kavramları seçme, sözcükleri uygun sıra ile belli bir ses tonunda ifade etme becerilerini kapsar. Soru sorma ve yanıt alma oyunu, iletişimde sıra alma becerilerinin gelişmesine de yardımcı olur.
ÇOCUKLAR BÜYÜDÜKÇE SORULAR DEĞİŞİR
Çocuklar büyüdükçe soru içerikleri de değişir. İlk zamanlardaki ''ne'' ve ''kim'' soruları ilerleyen yaşlarda ''nerede, niçin, neden, ne zaman'' sorularıyla daha karmaşık bir hal alır. Çocuk, neden soruları ve çünkü yanıtlarıyla nedensel ilişki kurar. Ortamda olmayan bir nesneyi hayal ederek ''nerede'' sorularıyla mekansal sorgulama yapar. ''Ne zaman'' soruları ile geçmiş, gelecek kavramlarını anlamaya başlar. Farklı tipte soru oyunları, okul öncesi dönemde çocuğun bilişsel, gerek dil bilgisel açıdan gelişimi için büyük önem taşır. Eğer çocuk sorulara yanıt vermek konusunda çaba sarf etmiyor, soru sorma girişiminde bulunmuyorsa bu noktada dikkatli olarak uzman görüşü almak faydalı olacaktır.